فورک چیست و انواع آن کدام اند؟

اگر وارد دنیای ارزهای دیجیتال شده باشید، حتما با عباراتی تحت عنوان فورک، بلاک چین، هارد فورک و .. برخورد داشته‌اید. یکی از کلماتی که در این دنیای کریپتو به کرات از آن استفاده می‌شود، فورک است. اما فورک چیست؟ و چه اهمیتی برای ما داد؟

فورک چه تاثیری بر عملکرد شبکه بلاک چین دارد؟ و یا آیا با توسعه دادن یک فورک قیمت ارز دیجیتال نیز تغییر خواهد کرد. قبل از هر چیزی بهتر است با معنی فورک در نرم‌افزارها آشنا شوید. اصطلاحا فورک در دنیای نرم افزارها به تقسیم کردن یک پروژه به دو یا چند نسخه دیگر که مسیری کاملا متفاوت از پروژه اصلی دارند، گفته می‌شود (با کپی کردن منبع یک پروژه و ایجاد یکسری تغییرات و به‌روز رسانی‌ها آن، برنامه جدیدی از دل پروژه قبل متولد می‌شود).

ارزهای دیجیتال بر اساس یکسری کدهای نرم‌افزاری تهیه و به بازار عرضه می‌شوند، معمولا کدهای ارزهای دیجیتال باز بوده تا توسعه دهندگان همواره بتوانند با آبدیت و اعمال تغییرات نسخه‌های بهتری از آن را در اختیار کاربران قرار دهند.

ارزهای دیجیتال مانند هر نرم‌افزار دیگری به به‌روز رسانی برای بهبود یافتن روند سابق خود دارند. تغییرات اعمال شده در کدهای منبع ارزهای دیجیتال که جهت بهبود رمز ارزها صورت می‌گیرد، باعث ایجاد انشعاب در شبکه می شود. به این اعمال تغییرات که معمولا با ایجاد یک بلاک چین جدید همراه است، فورک یا انشعاب گفته می‌شود. به زبان ساده می‌توان گفت فورک‌ها یکی از راه‌های ایجاد تغییرات و به‌روز رسانی در شبکه بلاک چین است که باعث تغییر در پروتکل اصلی شبکه می‌شود.

معمولا زمانی از فورک استفاده می‌شود که کاربران از قوانین موجود ناراضی باشند یا مشکلی در شبکه اصلی به وجود آمده باشد. فورک‌ها انواع مختلفی دارد که در ادامه مقاله به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

فورک

بلاک چین چیست؟

بلاک چین چیست؟

بلاک چین مطمئناً پیچیده به نظر می‌رسد، اما مفهوم اصلی آن واقعاً ساده است. بلاک چین در اصل یک پایگاه داده غیرمتمرکز است. این پایگاه داده مجموعه‌ای از داده‌هایی است که به صورت الکترونیکی بر روی یک سیستم کامپیوتری ذخیره می‌شود و به طور معمول در پایگاه داده به شکل جدولی ایجاد می‌شود که به شما امکان بازیابی و فیلتر کردن اطلاعات خاص را می‌دهد.

بلاک چین به گونه‌ای طراحی شده است که اطلاعات بسیار زیادی را در خود جای دهد، اما این اطلاعات به هیچ وجه قابل تغییر نیستند و پس از راه اندازی نمی‌توانند توسط کاربر دستکاری یا متوقف شوند.

 

 

به عنوان مثال، در بیت کوین، بلاک چین یک پایگاه داده است که تنها انواع خاصی از تراکنش‌های انجام شده در بیت کوین را ذخیره می‌کند. فناوری بلاک چین مسائلی را که نیاز به اعتماد و امنیت دارند به طریق مختلف برطرف می‌کند. اول، بلوک‌های جدید به صورت خطی و موقت ذخیره می‌شوند تا همیشه به انتهای بلاک چین اضافه شود.

بلاک چین همچنین اطلاعات مربوط به تراکنش‌های پولی را ذخیره می‌کند و پلتفرمی را برای ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین تشکیل می‌دهد. در سال‌های اخیر تغییرات و تحولات عمده‌ای در ارتباط با شبکه‌های ارز دیجیتال رخ داده است. یکی از این تحولات، ظهور مفهوم جدیدی به نام فورک است. که در ادامه معرفی خواهد شد.

 

فورک (Fork) چیست؟

برای مدیریت و تبلیغ این ارزها، توسعه دهندگان ارزهای دیجیتال برنامه‌ها و قوانینی به نام پروتکل ایجاد می‌کنند و Chinablock نیز طبق همین قوانین کار می‌کند. این قوانین را می‌توان با اندازه بلوک، محاسبه کارمزد، دستمزد ماینرها و موارد دیگر مرتبط دانست.

نمونه‌ای از این قانون زمان هر بلوک در ارز دیجیتال است، که این 14 ثانیه برای اتریوم و 10 دقیقه برای بیت کوین است. مثال دیگر سرعت تراکنش در این ارزها است که در اینجا اتریوم دارای حداکثر سرعت تراکنش 16 تراکنش در ثانیه و بیت کوین حداکثر سرعت تراکنش 7 تراکنش در ثانیه است. فورک راه حلی برای کمک به برنامه نویسان است که از وضعیت نرم‌افزار ارز دیجیتال در پلت فرم بلاک چین ناراضی هستند.

 

در واقع، ساختن یک شعبه جدید در یک بلاک چین و به روز رسانی و اصلاح آن، دو نسخه مختلف از بلاک چین ایجاد می‌کند که هر کدام تاریخچه خود را به اشتراک می‌گذارند. این یک نوع فورک است. اگر می‌خواهید تعریف دقیق‌تری از فورک ارائه دهید، می‌توانید بگویید که فورک نوعی شاخه می‌باشد، که برنامه‌نویس از پروژه قبلی گرفته است. همانطور که می‌بینید، هر منبع پروژه دارای کد قابل کپی است که به شما امکان می‌دهد یک برنامه یا پروژه جدید را تنها با چند تغییر ایجاد کنید. این به‌روزرسانی نرم‌افزار در صورت سازگاری با نسخه پشتیبان (Backward-compatible) است، و اگر با قبل ناسازگار باشد (backward-incompatible) نامیده می‌شود.

به نقل از سایت en.wikipedia.org

In blockchain, a fork is defined variously as:

• “what happens when a blockchain diverges into two potential paths forward”
• “a change in protocol”, or
• a situation that “occurs when two or more blocks have the same block height”^{[1]: glossary [a]}

Forks are related to the fact that different parties need to use common rules to maintain the history of the blockchain. When parties are not in agreement, alternative chains may emerge. While most forks are short-lived some are permanent. Short-lived forks are due to the difficulty of reaching fast consensus in a distributed system. Whereas permanent forks (in the sense of protocol changes) have been used to add new features to a blockchain, they can also be used to reverse the effects of hacking such as the case with Ethereum and Ethereum Classic, or avert catastrophic bugs on a blockchain as was the case with the bitcoin fork on 6 August 2010.^[c

 

دلایل اتفاق افتادن فورک چیست؟

دلایل متعددی برای پیوستن فورک‌ها به بلاک چین وجود دارد. به عنوان مثال، در صورت تغییر در پروتکل ارز دیجیتال، کاربران یا حتی متخصصان مختلف باید پذیرش نسخه‌های جدید و به روز رسانی‌های انجام شده را اعلام کنند. درست مانند کسی که برنامه‌های نصب شده بر روی رایانه خود را به طور منظم به روز می‌کند. این تغییرات ممکن است با مخالفت افراد مختلف روبرو شود، زیرا ایجاد یک فورک می‌تواند سود را کاهش دهد.

با این حال، همانطور که بسیاری از تولیدکنندگان برای اعمال این تغییرات و به روز رسانی‌ها نیاز به تایید به روز رسانی‌های جدید برای شبکه‌های تلفن همراه دارند، بسیاری نیز باید آن‌ها را تایید کنند. مثال دیگر این است که اگر یک نفر تصمیم به تغییر در کیف پول خود داشته باشد، شخص دیگر تغییر را انجام نمی‌دهد و دو کیف پول با هم ناسازگار می‌شوند و یک فورک ایجاد می‌شود. فورک‌های بلاک چین می‌توانند در سیستم عامل‌های رمزگذاری شده مانند اتریوم وجود داشته باشند، نه لزوما در بیت کوین وجود داشته باشند. این موضوع به این دلیل است که ارزهای دیجیتال بدون توجه به پلتفرم رمزنگاری اساساً یکسان عمل می‌کنند.

انواع فورک

فورک‌ها انواع مختلفی دارند، اما مهم‌ترین آن‌ها هارد فورک (Hard fork) می‌باشد، که در زیر توضیح داده شده است.

هارد فورک (Hard Fork)

هارد فورک‌ها به بلاک چین متصل هستند، بنابراین می‌توانید بلاک‌ها و تراکنش‌های نامعتبر قبلی را تأیید کنید یا بالعکس. هارد فورک زمانی اتفاق می‌افتد که یک نسخه جدید از بلاک چین با نسخه قبلی ناسازگار می‌شود و باعث ناسازگاری دائمی با نسخه قبلی می‌شود. همه ماینرها باید با قوانین جدید آنچه که یک بلوک معتبر در زنجیره است، موافقت کنند. اگر زنجیره‌ای که به‌روزرسانی نشده است روی بلاک چین باشد، با قوانین جدید مطابقت ندارد و باعث اختلال در عملکرد زنجیره و هارد فورک می‌شود.

فورک اتریوم (Ethereum Fork)

معروف‌ترین فورکی که در اتریوم به وجود آمد منجر به ایجاد Ethereum Classic شد. یک سازمان مستقل DAO که توسط اتریوم تحت یک قرارداد هوشمندانه تأسیس شده بود، پس از حمله هکرها، توانست دارایی‌ها را با کمک یک فورک بازیابی کند.

سافت فورک (Soft Fork)

در فناوری بلاک چین، سافت فورک‌ها تغییری در پروتکل شبکه هستند و تنها بلوک‌ها یا تراکنش‌های مهم قبلی دیگر معتبر نیستند. نودهای قدیمی ( نودها به انگلیسی Node، هر شرکت‌کننده در شبکه از هر نوع کوین نود نامیده می‌شود، هر کدام با نوع متفاوت و ویژگی‌های یکسان) در Softfork برای تأیید اعتبار بلوک جدید استفاده می‌شود. این نوع فورک‌ها برای اعمال قوانین جدید فقط نیاز به، به روز رسانی بیشتر ماینرها دارند.

در مقابل، یک هارد فورک برای ارتقا و اجرای نسخه جدید نیاز به رضایت و به‌روزرسانی‌های نود دارد. به عنوان مثال، اگر با ارزی مانند بیت کوین مخالف هستید، می‌توانید یک کپی جدید از بیت کوین ایجاد کنید. کوین قبلی انواع جدیدی از تراکنش‌ها که اغلب می‌توانند به عنوان سافت فورک در انتهای بلاک چین اضافه شوند و تنها شرط آن این است که کاربر (فرستنده، گیرنده و …) و استخراج‌کننده اطلاعات کافی در مورد تراکنش جدید داشته باشند.

این کار به این دلیل انجام می‌شود که تراکنش جدید به عنوان یک تراکنش «پرداخت» برای مشتری قدیمی ظاهر شود و ماینر موافقت کند که بلوک‌های موجود در این تراکنش‌ها را رد کند، مگر اینکه تراکنش طبق قوانین جدید معتبر باشد. به این ترتیب اسکریپت پرداخت (P2SH) به بیت کوین اضافه شد. در صورتی که ماینر از نودی استفاده کند که به‌روزرسانی نشده است و قانون جدیدی را که در زمانی که نود از آن آگاه نبود، بر سر آن توافق شده است را زیر پا بگذارد، می‌تواند ایجاد شود.

همه بلوک‌های سافت فورک نیز از قوانین قدیمی پیروی می‌کنند، بنابراین هیچ فورک دیگری برای رسیدن به توافق نیازی به ارتقای نود ندارد. در نتیجه مشتریان ثابت آن‌ها را می‌پذیرند. سافت فورک‌ها بدون استفاده از هارد فورک قابل بازیابی نیستند. طبق تعریف، سافت فورک تنها به مجموعه‌ای از بلوک‌های معتبر اجازه می‌دهد تا زیرمجموعه درستی از آنچه قبل از فورک معتبر بود باقی بماند. هرچه ماینرهای بیشتری قانون جدید را بپذیرند، پس از ایجاد فورک، امنیت شبکه بیشتر خواهد شد.

کلام پایانی

در این مقاله سعی شد تا پاسخی مناسب به سوال فورک چیست؟ داده شود و سپس انواع فورک و ویژگی‌های منحصر به فردشان را برای شما شرح دادیم. فورک‌ها جز جدایی ناپذیر از ارزهای دیجیتال هستند و تا زمانی‌که ارزهای دیجیتال وجود دارند، فورک و انواع آن (هارد فورک و سافت فورک) وجود خواهد داشت.

اختلاف نظر بسیار زیادی بین کارشناسان ارزهای دیجیتال در خصوص روند و عملکرد فورک‌ها وجود دارد که ممکن است شما را برای سرمایه‌گذاری در یک فورک دچار تردید و سردرگمی کند. اگر شما هم قصد سرمایه‌گذاری در یک فورک را دارید باید بسیار مراقب باشید، چرا که عملکرد فورک‌ها تا حدود زیادی متاثر از ارز دیجیتال اصلی است.